18 մարտի

Տոներ

Արուբայում` հիմնի և դրոշի օր:

Բելոռուսում` Հանրապետության ներքին զորքերի օր:

Ֆրանսիայում` Փարիզյան կոմունայի  օր:

Իրադարձություններ

37թ.- Հռոմի Կալիգուլա կայսեր իշխանության սկիզբը:

1229թ.- Խաչակիրների կողմից վերականգնվեց Երուսաղեմի թագավորությունը:

1314թ.- Պապական դատը մեծանուն մագիստրոս Ժակ Մոլեյին և նրա կողմնակիցներին դատապարտեց` առաջինին մահապատժի (մարմանդ խարույկի վրա), իսկ մյուսներին ցմահ ազատազրկման:

1812թ.- Ընդունվեց իսպանական առաջին սահմանադրությունը:

1871թ.- Ֆրանսիական Ազգային Գվարդիայի Կենտրոնական Կոմիտեն հռչակեց Փարիզի կոմունան:

1892թ.-  Սահմանվեց աշխարհի լավագույն հոկեյի թիմի մրցանակը` Սթենլիի գավաթը:

1900թ.- Հոլանդական  <<Այաքս>> ՖԱ-ի հիմնադրման օրը:

1925թ.- ԱՄՆ-ի 3 նահանգների տարածքով անցավ հսկայական պտտահողմը: Արդյունքը`  695 զոհ և 2027 տուժածներ:

1932թ.- Ավստրալիայում բացվեց այն ժամանակվա չափանիշներով ամենալայն կամուրջը, որի շինարարությունը տևեց 6 տարի: Կամրջի բնութագրերն են` բարձրությունը 134 մ, երկարությունը 1149 մ, ամրակներ 6 մլն (բոլորը ձեռքի միջոցով), ներկվող մասի մակերեսը հավասար էր 60 ֆուտբոլային  դաշտերի, իսկ մետաղական կոնստրուկցիաների ընդհանուր քաշը հասնում էր 52800 տ-ի:

1942թ.- Երևանում սկսեց երթևեկել սկսեց երթևեկել առաջին տրոլեյբուսը:

1960թ.- Եթեր դուրս եկավ <<Ճանապարհորդների ակումբ>> հեռուստահաղորդումը:

1960թ.- Swindon Works գործարանը թողարկեց վերջին շոգեքարշը Մեծ Բրիտանիայում:

1964թ.- <<Космос-26>> արբանյակի արձակումը` Երկրի մագնիսական դաշտերի ճառագայթման նպատակով:

1965թ.- Խորհրդային տիեզերագնաց 30-ամյա մայոր Ալեկսեյ Լեոնովը մարդկության պատմության մեջ առաջին անգամ <<Восход-2>> տիեզերանավից դուրս եկավ բաց տիեզերք և այնտեղ անցկացրեա 23 րոպե 41 վայրկեան: Տիեզերանավ վերադառնալիս առաջացան դժվարություններ որոնք կապված էին սկաֆանդրի չափսերի մեծացման հետ: Ժամանակի դեֆիցիտի հետևանքով այնուամենայնիվ նրան հաջողվեց խցկվել տիեզերանավ:  Անձնակազմի թռիչքի տևողությունը կազմեց 1 օր 2ժամ, որին հնարավորություն ունեցան հետևելու Երկրագնդի միլիոնավոր հեռուստադիտողներ:

1980թ.-Խորհրդային <<Плесецк>> տիեզերակայանում` <<Восток-2 М>> հրթիռիարձակման պատրաստությունների ժամանակ, մեկնարկային կետում տեղի ունեցավպայթյուն, որի հետևանքով զոհվեց 48 մարդ և շատերը վիրավորվեցին:

1990թ.- Կողոպուտ Բոստոնի Իզաբելլա Գորդոնի թանգարանում, որի արդյունքում այնզրկվեց լավագույն ցուցանմուշներից:

Ծնվածներ

1796թ.- Յակոբ Շտեյները` շվեյցարացի մաթեմաթիկոս, նախագծայիներկրաչափության հիմնադիրներից մեկը (մահ 1863 թ.):

1844թ.- Նիկոլայ Անդրեեվիչ Ռիմսկի-Կորսակովը` ռուս կոմպոզիտոր (մահ 1908թ.):

1858թ.- Ռուդոլֆ Դիզելը` գերմանացի ինժեներ և գյուտարար: Ներքին այրման շարժչիհեղինակ (մահ 1913թ.`կորել է չպարզված հանգամանքներում):

1864թ.-Թորոս Թորամանյանը` հայ նշանավոր ճարտարապետ (մահ 1934 թ.):

1866թ.- Էինեստ Սթարլինգը` անգլիացի ֆիզիոլոգ, արյան շրջանառության մասինդասական  հետազոտությունների հեղինակ: Մտցրել է <<հորմոն>> հասկացությունը(մահ 1927թ.):

1886թ.- Կուրտ Կովկան` գերմանացի հոգեբան:

1895թ.- Սեմյոն Պետրովիչ Ուրիցկին` Խորհրդային զինվորական գործիչ, կորպուսի հրամանատար (մահ 1975թ.):

1899թ.- Պավել Գրոխովսկին` կոնստրուկտոր և գյուտարար, կազմակերպել է օդային դեսանտի պարագաների և օդապարիկների արտադրությունը (մահ 1946թ.):

1908թ.- Յակով  Ջուղաշվիլին` Իոսիֆ Ստալինի որդին, որը գերի ընկավ պատերազմի առաջին օրերին (մահ 1943թ.):

1924թ.- Լևոն Խաչատրյանը` լեզվաբան և հայագետ:

1933թ.- Վենիամին Ալեքսանդրովը` ռուս հոկեյիստ, սպորտի վաստակավոր վարպետ, օլիմպիադայի կրկնակի չեմպիոն, աշխարհի վեցակի չեմպիոն, Եվրոպայի ինակի չեմպիոն, ԽՍՀՄ տասակի չեմպիոն:

1945թ.- Բորիս Տերեսչուկը` խորհրդային վոլեյբոլիստ, սպորտի վաստակավոր վարպետ, Օլիմպիական խաղերի, Եվրոպայի և ԽՍՀՄ չեմպիոն:

1959թ.- Լյուկ Բեսսոնը` ֆրանսիացի կինոռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր:

 1965թ.- Լևոն Հովհաննեսի Մկրտչյանը` հայ պատմաբան, մանկավարժ, և Հայաստանի պետական գործիչ :

1969թ.- Վասիլի Իվանչուկը` ուկրանիացի շախմատիստ, աշխարհի 2001թ-ի փոխչեմպիոն:

1980թ.- Ալեքսեյ Յագուդինը` ռուս գեղասահորդ, աշխարհի ու Եվրոպայի չեմպիոն:

Մահացածներ

1584թ.- Իվան IV Ահեղը` ռուս թագավոր (ծնվ. 1530 թ.):

1892թ.- Չարլզ վան Դեպելեն` ամերիկացի գյուտարար, էլեկտրական երկաթգծի հեղինակ (ծնվ. 1846 թ.):

1964թ.- Նորբերտ Վիները` ամերիկացի մաթեմաթիկոս, կիբերնետիկայի հիմնադրի (ծնվ. 1894 թ.):

1982թ.- Վասիլի Չույկովը` զինհրամանատար, ԽՍՀՄ մարշալ, ԽՍՀՄ կրկնակի հերոս, Ստալինգրադի ճակատամարտում 62-րդ բանակի հրամանատար (ծնվ. 1900թ.):

1998թ.- Հիդեո Սիման` ճապոնացի ճնժիներ, ով մշակեց և իրականացրեց առաջին գերարագ ճեպընթաց գնացքի երթուղին, որը կապում էր Տոկիոն Օսակայի հետ:

2002թ.- Դալտոն Քեմփը` կանադացի գրող (ծնվ. 1920 թ.):

2010թ.- Կոնստանտին Երեմենկոն`ռուս մարզիկ, 20-րդ դարի լավագույն մինի-ֆուտբոլիստ (ծնվ. 1970 թ.):